Gevoelig, speels en kwetsbaar

Kort geleden was ik bij een ouderavond op de middelbare school van een van mijn kinderen. Het schooljaar is nog niet zo lang op dreef, de klassenleraar verwoordde daarom zijn eerste indrukken. Er was nogal wat aan de hand in de klas van onze kinderen. De sfeer was onrustig waardoor sommige kinderen ondergesneeuwd raakten, ze waren niet enthousiast te maken zelfs niet voor een leuk project en de algemene pose was: verveeld achterover hangen.

Ik ben nooit op school als de lessen in volle gang zijn en de leraren worden uitgetest door een meute pubers. Maar ik kan me zomaar voorstellen dat de klas waar de leraar het over had, zich niet erg coöperatief opstelt.

Hiermee is niet het hele verhaal verteld, sterker nog, dit beeld doet zoveel tekort aan wat er aan de hand is in die klas. Door een problematische bril kijkend, zijn er alleen maar problemen te zien. Laat ik eens met een heel andere blik naar de situatie kijken.

Als ik uitzoom zie ik een zichzelf bestendigende dynamiek; doordat de leraar de klas benadert vanuit het idee dat er met de leerlingen nogal wat mis is, ervaren zij kort gezegd, dat zij niet deugen. Dat geeft stress, waardoor de onwillekeurige reactie is dat de kinderen hun speelse,  gevoelige en kwetsbare kant afschermen. Het is veel te gevaarlijk om die te laten zien.

Als ik nog verder uitzoom, zie ik een leraar die onbewust zijn eigen onderliggende gevoel dat hij faalt, bedekt met heel veel inspanningen om het zo goed mogelijk te doen voor zijn leerlingen. Dat die weerbarstig reageren, voedt bij de leraar het idee dat hij het niet kan, waardoor hij zich nog verkrampter gaat opstellen. Het wordt een vicieuze cirkel omdat er een script aan ten grondslag ligt met een slecht zelf en niet deugende kinderen in de hoofdrol.

Zijn we daar trouwens niet bijna allemaal mee behept: met dat zeurende onderliggende besef dat we niet deugen, dat we niet voldoen en misschien zelfs niet waard zijn om te leven? Dat we daarom heel erg ons best doen om te laten zien wat we wel waard zijn, eigenlijk om dat vervelende gevoel van niet goed genoeg zijn af te dekken? We zijn er ons meestal niet van bewust dat dit mechanisme in ons leeft, en dat is ook precies de functie daarvan. Het gevolg is dat we daarmee tegelijk die mooie kwaliteit van onze gevoeligheid afschermen.

Als je een bewustzijns-pad gaat lopen en gaat mediteren komen defensies zoals deze vanzelf aan het licht. Je gaat zien wat de grondstof is waar je van bent gemaakt. Dat blijkt pure liefde te zijn. Gevoelig, speels en kwetsbaar.